Działania organizacji społecznych w systemie pomocowym Polski w latach 1944–1989

Social organizations of the aid system in Poland from 1944 to 1989

Abstrakt

Niniejszy artykuł dotyczy działalności pomocowej prowadzonej w Polsce w latach 1944–1989 przez organizacje społeczne. Instytucje te skupiają jednostki i grupy w celu realizacji stawianych przed nimi celów, które zwykle mają charakter społeczny. W tym okresie pomoc społeczna znajdowała się w rękach władz komunistycznych, co również wpływało na działalność organizacji, ale w swej istocie nie powinny być one zależne od państwa. Artykuł składa się z kilku części. Pierwsza z nich stanowi wprowadzenie do rozważań. Kolejna część zawiera opis działalności pomocowej organizacji społecznych przypadającej na okres tzw. „ratunkowy” w dziejach Polski, który nastąpił wraz z zakończeniem II wojny światowej w latach 1944–1948. Część trzecia składa się z refleksji nad omawianymi instytucjami w okresie zwanym „stalinizmem”, czyli w latach 1948–1955. W kolejnej części zamieszczono opis działalności organizacji społecznych podczas przebudowy systemu pomocy w PRL w latach 1956–1989. Piątą część stanowi zakończenie, w którym zawarto wnioski z rozważań zawartych w niniejszym artykule. Na końcu zamieszczono spis literatury wykorzystanej na potrzeby pracy.

This article concerns the aid activities carried out in Poland in the years 1944–1989 by social organizations. These institutions bring together individuals and groups to achieve the goals set before them, which usually take on a social character. During this period, social welfare was in the hands of the communist authorities, which also affected the activities of the organization, but in their essence, they should not be dependent on the state. The article consists of several parts. The first one is an introduction to considerations. The next part contains a description of the assistance activities of social organizations falling on the period, so‑called “rescue” In the history of Poland, which came with the end of World War II in 1944–1948. The third part consists of reflections on the discussed institutions during period called “stalinism”, that is, In the years 1948–1955. The next section contains a description of the activities of social organizations during the reconstruction of the aid system in the Polish People’s Republic in the years 1956–1989. The fifth part is the ending, which contains the conclusions of the considerations contained in this article. At the end there is a list of literature used for the purpose of the work.